Yarı otomatik bir tabancayla düzenli olarak ateş ediyorsanız, eninde sonunda bir tür silah arızası yaşayacağınızı garanti edebilirsiniz. Tabancalar, karmaşık hareketli parçalardan oluşan bir makine parçasıdır. Ateşli silah her ateşlendiğinde, bu karmaşık bileşenler 50.000 psi'yi aşan bir iç basınç yaratabilecek güçlü bir patlamaya maruz kalır.
Modern ateşli silahlar üretimleri sonrası yapılan testler ile, son derecede güvenilir olsalar da, tekraren yaşanılan bu süreçte, arada bir şeylerin ters gitmesi, eşyanın tabiatı gereği, kaçınılmazdır.
Bakımlı temiz bir tabanca, yapılan faaliyete uygun grain de kaliteli mühimmat buna mukabil uygun atış tekniğini ile, arıza olasılığını belki en aza indirebilirsiniz. Ancak, tabancanızı tüm kurallara kaidelere göre kullansanız da, ara sıra bir durma sorunu ile karşılaşmanız kaçınılmazdır.
Bilinçli atıcılar tabancasını tanır, yaşadığı sorunlardan ders çıkarır ve olası arıza anında, yakın tahminler yapabildiğinden, hızlıca çözüm üretebilmektedir. Keza tekâmül seviyesindeki kişi bir nefsi müdafaa anında da benzer soruna, ivedi çözüm üretmelidir, lakin o an yeteneğini kullanma hızı, ölüm kalım arasındaki fark anlamına gelebilir. Hadisenin bu denli öneme haiz olmadığı durumlarda, yalnızca eğlence amaçlı bir atış anında dahi yaşanabilecek arızalar sinir bozucu ve dahi potansiyel olarak tehlikeli olabilirler!
Bilgi güçtür, paylaşıldıkça da çoğalır. Aşağıda en yaygın üç tabanca arızası sizlerle paylaşılmıştır. Muhtemel kendi silahınızda veya sorunun yaşandığı an’a şahitlik ettiğiniz ve müdahil olmanız, gerektiği halinde bu kılavuzdaki bilgiler işinize yarayabilir.
Tutukluk (Hangfire)
Genellikle bir atıcı tabancasının tetiğini çektiğinde, silahın türüne göre, çekiç veya ateşleme iğnesi, fişeğin kapsülüne çarpar ve atış neredeyse anında gerçekleşir. Bazen, tetiğin çekilmesi ile silahın filli olarak ateşlenmesi arasında bir gecikme meydana gelir. İşte yaşanan bu an’a Tutukluk (Hangfire) denir.
Hangfire ciddi ve potansiyel olarak çok tehlikeli bir durumdur. Lakin yaşanan bu gecikme hali esnasında, ateşleme işlemi iğne tarafından başlatılmıştır. Bu, kovan içerisinde göremediğimiz belki de yavaşta da olsa çalışan içten içe bir süreç devamlılığını sürdürmektedir. Bu gecikme nano saniye ile birkaç saniyeye arasında her an olabilir. Ve sonunda da tabanca ateş alabilir.
Tutukluğa’ a Ne Sebep Olur?
Silah düzeneğindeki, ömrünü tamamlamış veya kullanım koşulları zorlanmış, hatalı bir yay veya ateşleme iğnesi/düzeneği dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden biri, kapsüle yeterli kuvvetin uygulanamaması, ateşleme işleminin gecikmesine neden olur.
Bazen de ateşleme iğnesinin daha hafif bir kuvvet uygulanışı, tekleme nin en olası nedeni olmakla birlikte, hasarlı veya kusurlu mühimmat da bazen bu hadiseye sebep olabilir. Bir fişeğin tırnak yuvası (rimleri) kirli ise, bu tehlikeli bir tekleme nin nedenlerinden biri olabilir.
Modern mühimmatların kalitesi, teklemeleri geçmişte bırakmış olsa da, bazen kaliteli mühimmatların üretim kalitesindeki olası sapmalar buna sebep olabilmektedir. Eski mühimmat veya dış etkenlere maruz kalmış fişeklerde tekleme olasılığı artar.
Tutukluk Yaşarsanız Ne Yapmalısınız?
- Hangfire yaşarsanız, tabancanızın her an patlayabileceğini unutmamanız önemlidir!
- SİLAHINIZI GÜVENLİ BİR YÖNE DOĞRU TUTUN.
- Tetiği tekraren çekmeyin!. Veya tabancanızın mekanizmasını o an sökemeye yeltenmeyin. Eğer kovandaki barut, mekanizma açıkken tutuşursa, ateşli silahınızda, atıcıda veya çevrenizdeki diğer kişilerin ciddi şekilde yaralanmasına neden olabilir.
- Sabırlı olun.. En az 60 saniye boyunca namlu hattından ayrılmayın. Tam bir dakika geçtikten ve tabanca ateşlenmediğinde, patlamanın olmayacağını varsayabilirsiniz.
Tekleme (Misfire)
Bazen ateşli silahlar, tetiğinin çekilmesine rağmen beklendiği gibi ateşlenemez. Kapsül veya barut düzgün şekilde tutuşmadığı için bir tekleme meydana gelir.
Tekleme, kapsülde oluşan bir anomali veya barut da yanma başladığı halde çekirdeğin kapsülden ayrılamadığı haller için, “ateş edememe” olarak da adlandırılır.
Teklemeye Ne Sebep Olur?
Tekleme, çok daha ciddi bir sorun olan Tutukluğa (hangfire) a neden olan, benzer faktörlerden de kaynaklanabilir. Tekleme kendi başına tehlikeli olmasa da, bazı atıcılar sorunu o an keşfedemez ve tehlikeli olan teklemeleri, nispeten zararsız olan ile karıştırırlar.
Bir Tekleme Yaşarsanız Ne Yapmalısınız?
Bir tekleme yaşarsanız, bunu her zaman ciddi bir tutukluk (hangfire) olarak ele almalısınız. Kapsülün çalıştığı varsayımı ve barutun tutuşmasında bir gecikme olması ihtimaline karşı, silahınızın namlusunu en az bir dakika boyunca güvenli bir şekilde menzilden ayırmayın.
En az 60 saniye geçtikten ve atış gerçekleşmediyse, şarjörünüzü çıkarın, (toplu silahlarda mandalı itip silindiri dışarı çıkarın) kapak takımını geri çekip kitleyin, atım yatağını boşaltın. (Toplu silahlarda çıkarıcı mil ile manevra yapın fişekleri dışarı alın) namlu emniyet hattınız menzile doğru tutmaya devam edin ve namluda herhangi bir tıkanma olup olmadığını kontrol edin. Namlu temiz ise, silahınızı kılıflayın. Atım yatağından çıkardığınız fişeğin kapsülünde çekiç izi, aşınma, olup olmadığını kontrol edin.
Unutmayın, ateşli silahınız belirli bir marka veya mühimmat türü ile daha güvenilir, daha iyi bir şekilde çalışabilir. Bu sebeple eğer belirli bir mühimmat türüyle tutukluk ve/veya tekleme yaşarsanız, daha güvenilir bir mühimmatı tercih edin.
Yaşadığınız bu sorunlar sonrası kusurlu mühimmatı üretici marka ile görüşebilir, veya bölgenizdeki bir poligondan yardım talep edebilirsiniz. Asla, hasarlı veya iğne izi olan bir mühimmatı çöpe atmayın!
Namluda Mermi çekirdeği kalması “Squib Load”
Ateşli silahlarda Squib hadisesi yukarıda bahsettiğimiz Tutukluk, veya Tekleme sorunları kadar yaygın olmasa da, yine de bu makalede yer verdik lakin inanılmaz derecede tehlike arzeden bir sorun olabilirler.
Bir fişek ateşlendiğinde, çekirdeği namlu boyunca basınçla itgileyen yeterli kuvvet olmadığında çekirdek namlu içerisinde bir yerde sıkışır ve kalır. Bu hadise oluştuğunda, çekirdek namluda bir artık bir engel haline gelmiştir. Eger bu engel başka bir fişek ateşlenmeden önce kaldırılmaz ise ateşli silahta hesap edilemeyecek bir hasara neden olabilir ve potansiyel olarak atıcıya da zarar verebilir.
Squib Load a Hangi Etkenler Sebep Olabilir?
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere namluda fişek kalmasına neden olabilecek birkaç faktör vardır:
o Hatalı üretilmiş bir kovan
o Şeklen standart dışı bir kurşun çekirdeği.
o Kapsülün yanlış ateşlenmesi.
o Kovan da kırık çatlak bulunması
o Önceki atıştan kalan namlu tıkanıklığı.
Bir Mermi Çekirdeği sıkışması “Squib Load” Nasıl Anlaşılır?
Hızlı tempolu veya yüksek adrenalin içeren bir atış halindeyseniz, olası bir Squip Load anomalisini tespit etmek zor olabilir.
Bunu anlamak için bazı ipuçları şunlardır:
Genellikle bir fişek patlaması sesine eşlik eden, yüksek ses yerine, yumuşak bir "pop" sesi, bir Squip load ‘un açıklayıcı bir işaretidir. Bu sesi, özellikle atıcı uygun bir koruma kulaklığı kullanıyorsa, gürültülü bir silah menzilinde veya aktif tatbikatlar sırasında yakalamak zor olabilir.
Bu sebeple normalden daha hafif geri tepme hissettiğinde atıcı bunu şüpheci bir yaklaşımla keza hissedebilir. Yine artarda yapılan bir atış, diğer atışlarınıza kıyasla daha hafif hissiyat veriyorsa, hemen durmanız ve bir süre bekleyip şarjör çıkartıp atım yatağını boşaltıp, namluda mermi çekirdeği olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir.
Squib Load oluştuğunda, namlu ucundan, mekanizma veya kovan tahliye kanalından küçük bir duman bulutu çıkabilir.
Bazen bir fişek yarı otomatik bir silahın mekanizmasını kısmen çalıştırabilir. Tabancanızın mekanizması düzgün çalışmıyorsa ve buna önceki belirtilerden herhangi biri eşlik ediyorsa, bir süre bekleyip şarjör çıkartıp atım yatağını boşaltıp, namluda mermi çekirdeği olup olmadığını kontrol edin.
Bir Squib Load tecrübesi yaşarsanız ne yapmalısınız?
Yaşadığınız anomalinin namluda bir mermi çekirdeği şıkışması olduğunu düşüyorsanız, öncelikle sakin olun. Ateşli silahınızı menzile doğrulttuğunuzdan emin olun. Bazen atıcıların namluda mermi çekirdeği kaldığına kanaat getirdiği şey aslında fişek değil, bir tutukluk (hangfire) olabilir!
ASLA SİLAHINIZIN NAMLUSU YÜZÜNÜZE ÇEVİRİP BAKMAYIN!
En az birkaç saniye bekledikten sonra, şarjörünüzü çıkarın, namlu hattınız güvenli bir istikamette iken kapak takımını geriye çekin ve kilitleme mandalını devreye alın, Atım yatağını boşaldığını kontrol edin.
Silahınızı sahra sökümü işlemi uygulayın namluyu çıkarın. Namluyu ışığa tutarak tıkanıklığı tespit edebilir. Alet çantanızda “Range Rod” gibi bir derinlik ölçme aletiniz varsa çekirdeğin sıkıştığı yeri dışardan da ölçülü olarak görebilirsiniz. Namluyu zedelemeyecek pirinçten veya metal temizleme çubuğu vasıtasıyla namlu ucundan geriye doğru hafif darbelerle namludaki yivi takip ederek (namluya hasar vermeden) sıkışan çekirdeği çıkarın. Bazen inatçı bir sıkışıklığın çözümü için yetkin bir silah ustasına ihtiyacınız olabilir.
Özetlemek gerekirse
Deneyimli atıcılar bile sık sık bu yaygın tabanca arızaları ile karşı karşıya kalacaktır. Eğer acemi bir atıcıysanız, anahtar hadise panik yapmamanızdır. Potansiyel olarak tehlikeli bir komplikasyonla karşılaştığınızda soğukkanlılığınızı korumak sizin ve diğer atıcıların güvenliği için çok önemlidir.
Sakin kalmanın yanı sıra, olası arızaları nasıl tespit edeceğinizi ve güvenli bir şekilde nasıl gidereceğinizi de bilmeniz gerekir. Bu yaygın ve potansiyel olarak tehlikeli durumlarla karşılaşmadan önce bunları nasıl başa çıkacağınızı bildiğinizden emin olun.
Yazar
Dr. Selçuk Aksak
Atıcılık Sporları Eğitmeni &Antrenör
IDPA CSO, Gunsmith
Burkut Academy
Kaynak: Minuteman Review, Alice Jones (May 5, 2023.)
Comentários