Bazı atıcılar kuru tetik çalışması yapmazken, bazıları bu pratiği sıklıkla tekrar eder. Bu farklı yaklaşımlar özellikle yeni başlayanlar için kafa karışıtıcı olabilir. Kuru tetik uygulamasının gerçeklerini, silahınıza zarar verip vermeyeceğini ve bunu yapmanın güvenli olup olmadığını bilimsel verilerle inceleyelim.
Efsaneler ve Gerçekler
Eski nesil atıcılar, silahın iç bileşenlerine zarar verebileceği endişesiyle kuru tetik çalışmasından kaçınılması gerektiğini söylerdi. Bununla birlikte, atış yapmanın mümkün olmadığı durumlarda kuru tetik çalışması, nişan alma, kavrama ve tetik manipülasyonu gibi temel becerilerin geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Bu noktada önemli olan silahın türü ve ateşleme sistemidir. Silahlar merkez ateşlemeli (centerfire) ve kenar ateşlemeli (rimfire) olarak iki ana kategoriye ayrılır ve her birinin kuru tetik çalışmasına verdiği tepki farklıdır.
Merkezi Ateşlemeli Silahları
Nispeten modern bir orta ateşlemeli silahınız varsa, kuru ateşleme genellikle güvenlidir.
Belirli bir fişeğin merkezden ateşlemeli olup olmadığını kovan başını (fişeğin alt tarafı) kontrol ederek anlayabilirsiniz. Kovan başının ortasında bir kapsül (dairesel metalik bir parça) bulabilirseniz, o fişek merkez ateşlemelidir.
Merkezi ateşlemeli silahlar genellikle kuru tetik ateşleme için güvenlidir. Bu silahların fişek yatağında mühimmat yoksa, ateşleme iğnesi hiçbir şeye çarpmaz, hareketinin sonunda iğne durdurucu tarafından zararsız bir şekilde durdurulur. Ancak bu kuralın bazı istisnaları vardır.
Bazı Merkezi ateşlemeli silahlar, dövme demir, MIM çelik(Metal enjeksiyon döküm) vb gibi, nispeten kırılgan malzemelerden yapılmış ateşleme iğne düzeneklerine sahip olabilirler.
Bu silahlarla kuru tetik yaptığınızda, ateşleme ignesi, iğne durdurucusuna çarparak kırılabilir veya parçalanabilir, bu da silahınıza kalıcı olarak zarar verebilir.
Önemli örnekler arasında CZ 52 veya Beretta Pico sayılabilir.
Colt Single Action Army veya ondan sonra tasarlanan revolverler gibi bazı eski ateşli silahlar, ateşleme pimini yerinde tutan güvenlik veya tasarım unsurlarının eksikliği nedeniyle kuru ateşleme için güvenli değildir.
Örneğin, Colt SAA'nın ateşleme pimi horoza monte edilmiştir ve bir tespit pimi ile yerinde tutulur. SAA'nızın kuru ateşlenmesi bu tespit pimine zarar verebilir veya kırabilir.
Hiçbir koşulda bir rimfire silahla kuru tetik çalışmayın! Tasarımları nedeniyle, tüm rimfire silahlar kuru tetik için güvenli değildir.
Rimfire mühimmatı iki unsuru kontrol ederek tanıyabilirsiniz: kovanın dibinde bir dairesel bir parça varlığı (Kapsül) olmamasıdır. Bunun yerine kovanın dip kısmındaki rim denilen tırnak yapısının içine ateşleyici kimyasalın yerleştirildiği bir sistemdir.
Piyasada yaygın kullanımda olan rimfire mühimmat .22 Long Rifle, .22 Magnum ve .17 HMR'yi içerir.
Ateşleme sırasında, ateşleme iğnesi Rim (dairesel çıkıtıya) çarparak bileşiğinin (ve dolayısıyla barutun) tutuşmasına neden olur. Bu silahların tasarımında farklılık vardır. Lakin ateşleme iğnesinin fişek yatağının merkezi yerine kenarına yerleştirilmesini gerektirir.
Eğer fişek yatağında boş kovan yoksa, ateşleme iğnesi fişeğin oturduğu yüzeye çarpacak ve potansiyel olarak izler veya hasar belirtileri bırakacaktır. Tekrarlanan kuru tetikler akabinde, silahın ateşlenmesi güvensiz hale gelecektir.
Ruger 10/22 gibi bazı rimfire silahlar, ateşleme iğnesini durdurma pimi gibi bir güvenlik düzeneklerine sahiptir. Bu sepele bu tür bileşenler kuru tetik çalışması sırasında ateşleme iğnesinin fişek yatağına çarpmasını önler.
Sonradan geliştirilen bu düzeneklerin amacı, tesadüfi olabilecek kuru tetik durumlarında (örneğin, mühimmat bittikten sonra tetiği çekmek) atıcının silaha zarar verme riskini en aza indirmesidir. Silahınızda böyle bir ekstra koruyucu düzenek olsa bile bu parçalarda zaman içerisinde aşınabileceğinden ve/veya hasar görebileceğinden, düzenli olarak kuru tetik taliminden kaçınmalısınız.
Peki bu Sorunlar Nasıl Önlenebilir?
Merkezi ateşlemeli bir silahla kuru tetik yapmanın güvenli olduğu (nispeten modern olduğu varsayımı ile) ve rimfire ateşlemeli bir silahla kuru atış yapmanın güvenli olmadığı sonucuna özet olarak varabiliriz.
Bununla birlikte "Kuru tetik çalışmanın ateşli silahım için olumsuz etkileri olabilirmi?" sorusu yerine "kuru tetik talim yapmanın ateşli silahım için güvenli alternatifleri olabilirmi?" nisbeten daha mantıklı olacaktır.
Bu sorunun cevabı evet mümkündür. Kuru tetik çalışırken iğne düzeneğinin boşa hareketi yerine bir “snap cap” sahte mühimmat tedarik edebilirsiniz. “Snap cap”, aynı boyutlara sahip, gerçek bir mühimmatın bir kopyasıdır. Snap cap'leri şarjörlerinize yerleştirebilirsiniz, fişek yatağına tıpkı bir gerçek mühimmat gibi yüklenip tahliye edilebilirler. Güvenlidirler lakin herhangi bir kapsül veya barut içermezler.
Merkezi ateşlemeli silahlar için tipik bir “snap cap” , ateşleme iğnesinin etkisini hafifletmek amacıyla bir yay üzerine monte edilmiş sahte bir çoğunlukla kavuçuk türevi kapsül içerir. Rimfire snap cap'ler de tipik olarak tamamen sert plastik veya alüminyumdan imal edilir.
Snap cap'ler genellikle kırmızı, mavi veya turuncu gibi parlak renklere boyanır ve bu sayede gerçek mühimmattan ayırt edilmeleri kolaylaşır.
Snap Cap ile kuru tetik pratiği yapmak iki tür avantaj sağlar:
Silahın hasar görmesini önler: Snap Cap kuru tetik pratiği yaparken ateşleme iğnesin kavuçuk kapsüle çarpmasını sağlayarak ateşleme iğnesine veya silahınızın başka bir parçasına zarar verme riskini ortadan kaldırır.
Kişisel güvenliği sağlar: Snap cap aynı zamanda sahte mermi işlevi görerek silahınızı güvenli bir şekilde ve gerçek mühimmat kullanmadan kullanma pratiği yapmanıza olanak sağlar. Silah güvenliği, kurallarını pratik bir ortamda öğrenmek isteyen yeni başlayanlar için önemli bir araçtır.
Güvende Olun, Sorumlu Davranın
“Kuru tetik” genellikle merkezden ateşlemeli silahlarda güvenlidir ve rimfire silahlarda önerilmez. Ancak asıl çıkarım, Snap Cap kullanımının her türlü şüpheyi ortadan kaldırmasıdır.
Snap cap'ler ucuzdur, özellikle bu amaç için tasarlanmıştır ve size güvenlik ve gönül rahatlığı sağlar. Rimfire ve eski veya kırılgan Merkezi ataeşlemeli silahlarla kuru atış talimleri yapmanızı sağlarlar. Aynı zamanda ateşli silah manipülasyonlarını güvenli bir şekilde öğretmek veya uygulamak için mükemmel bir araçtır.
Sahip olduğunuz her kalibre için bir dizi snap cap'e yatırım yapmak, ateşli silahlarınıza zarar verme riskini almaktan daha mantıklıdır, özellikle de pratik yapmak için düzenli kuru tetik talimleri yapmayı planlıyorsanız.
Yazar
Dr. Selçuk Aksak
Atıcılık Sporları Eğitmeni &Antrenör
IDPA CSO, Gunsmith
Burkut Academy
Kaynak: Minuteman Review, Josh Montgomery (Jan 5, 2023.)
Kuru tetik atışı gerçekten de çoğumuzun pratik yapmak için tercih ettiği, maliyetsiz ve kolay bir yöntem. Yazıda, bu basit görünen egzersizin aslında silahın modeline ve parçalarına göre farklı etkiler yaratabileceğine dair çok net bilgiler verilmesi harika olmuş. Özellikle bazı ateşli silahların iğne veya mekanizma yapısı gereği kuru tetik antrenmanına daha az toleranslı olduğunu öğrenmek, bu çalışmayı daha bilinçli ve güvenli şekilde yapmamıza imkân tanıyor. Hem tecrübesiz silah kullanıcıları hem de deneyimliler için çok faydalı bir makale olmuş, emeğinize sağlık