Canting Nedir ve Neden Önemlidir?
Silahı nişan alırken tam dikey tutmanın ideal olduğunu hepimiz duymuşuzdur. Ancak sahada koşullar her zaman teoride olduğu gibi işlemez. Bazen bilinçli olarak, bazen de farkında olmadan silahımızı eğimli tutarız (canting) ve bu durum, atış sonuçlarımıza doğrudan etki eder.
Bu makaleyi hazırlarken konunun bilimsel yönünü ve saha deneyimlerini harmanlamak istedim. Bunun için, kıymetli dostum ve birlikte çalıştığım kıdemli eğitmen IDPA CSO Maurizio Balzona ile detaylı değerlendirmeler yaptım. Maurizio, NATO görevleri sırasında farklı ülkelerde edindiği saha tecrübelerini paylaştı. Bu verileri balistik hesaplamalar, nişan noktalarındaki kaymalar, tabanca ve tüfek kullanımı, ergonomik avantajlar, optik sistemlerle entegrasyon ve bu hatanın nasıl giderilebileceği gibi başlıklar altında inceledik.
Maurizio’nun sahadan edindiği çok değerli bir bilgiyi sizinle paylaşmak istiyorum:
"Dinamik atıcılıkta PCC ile canting, atıcının siper arkasındaki yakın hedeflere angaje olurken sert bariyerlere çarpmaktan kaçınmasını sağlayabilir. Keza gerçek dünyada da bu teknik, hem güvenlik hem de hayatta kalma açısından kritik ve taktiksel bir detaydır."
Bu noktadan hareketle, canting etkisinin avantajlarını ve dezavantajlarını inceleyerek, bu tekniği bilinçli bir şekilde kullanmanın yollarını keşfetmeye ne dersiniz?
Canting’in Balistik Üzerindeki Etkisi
Silah cant edildiğinde (eğildiğinde), namlu ekseni ve görüş hattı arasındaki açı değişir. Bunun sonucunda:
Nişan noktası ile vuruş noktası arasında sapma oluşur.
Mermi daha düşük bir irtifada ilerler, çünkü eğimli atış, yerçekimi merkezine göre dikey eksende daha kısa bir mesafe kat eder.
Mesafe arttıkça hata katlanarak büyür, özellikle 500 metre ve üzeri mesafelerde nişan hataları belirginleşir.
Cant açısı arttıkça hem rüzgâr etkisi hem de mermi yolunun sapma miktarı büyür.
MOA (Minute of Angle) ve Canting İlişkisi:
MOA, uzun mesafe atışlarında açı bazlı nişan düzeltmelerini belirlemek için kullanılan bir ölçü birimidir. 1 MOA, 100 yard (91,4 metre) mesafede yaklaşık 2.91 cm'lik bir sapmaya karşılık gelir. Canting olduğunda bu sapmalar daha da belirginleşir:
100 metrede 5° canting, merminin yaklaşık 4 MOA'lık bir sapma ile hedefin 10 cm soluna ve 4 cm altınadüşmesine neden olabilir.
300 metrede aynı 5° canting, yaklaşık 12 MOA'lık bir sapma yaratır ve mermiyi 30 cm sol ve 15 cm alt sapmaya yönlendirir.
1000 yard (914 metre) mesafede, 1°’lik bir canting, merminin yaklaşık 5 inç (12,7 cm) yatay sapmasına neden olabilir.
Özellikle uzun mesafe atışlarında ve hassas nişancılık senaryolarında, MOA ayarlarının doğru hesaplanması ve canting etkisinin minimize edilmesi hayati öneme sahiptir.
Canting’in Tabanca ve Tüfek Atıcılığında Karşılaştırmalı Etkileri:
Tüfek Atışlarında Canting
Avantajları:
PCC kullanımı, atıcının kendini açığa çıkarmadan, siper arkasına yerleştirilen yakın hedeflere angaje olmasını sağlar.
Kol ve bilek doğal pozisyonda kaldığından geri tepme kontrolü daha kolaydır.
Uzun mesafede nişan alma süresini kısaltabilir.
Siper arkası hedeflere angajede taktiksel avantaj sağlayabilir.
Bariyer çarpmasını önleyerek, atıcının yaralanma riskini azaltabilir.
Dezavantajları:
Geri tepme çapraz gerçekleştiği için takip atışlarını zorlaştırabilir.
Dürbün veya mekanik nişangah hizalanma sorunları yaratabilir.
Mesafe arttıkça hata büyür, isabet oranı düşer.
Yatık veya diz çökme pozisyonlarında hızlı hedef tespiti zorlaşabilir.
Maurizio’nun sahada kullandığı optik ayarlama tekniği özellikle referans niteliğinde:
"Savunma tabancamda 6 MOA’lık bir nokta kullanıyorum. PCC’de ana nişan noktam 6 MOA, 45 derece eğimli optiğim ise 3 MOA. Keskin nişancılık tüfeğimde ise 3 MOA’lık bir nokta ile ana dürbünü kombinliyorum. Bu ekipman ile 50 ve 100 metrede hızlı ve isabetli atışlar yapabiliyorum."
Bu, farklı optik sistemlerin canting ile nasıl entegre edilebileceğini ve hızlı hedef geçişlerinde avantaj sağlayabileceğini gösteriyor.
Keza yine bir detay bir bilgilendirme
"Yatık veya diz çökerek atış yaparken PCC’yi eğimli kullanmak (AR9 Platformunda atıcının hedefe angaje olurken şarjör uzunluğunun engel teşkili) hedefe hızlı angajmanı zorlaştırabilir. Ancak iyi bir eğitimle bu dezavantaj aşılabilir."
Tabanca Atışlarında Canting
Avantajları:
Düşük ışık koşullarında refleks nişan almayı kolaylaştırabilir.
Yakın mesafe dinamik atışlarında bazı atıcılar için doğal bir bilek açısı sağlayabilir.
Savunma amaçlı atışlarda, güçlü el bileğinin birkaç derece eğilmesi, daha hızlı ve sezgisel atışlar yapmayı mümkün kılar.
Dezavantajları:
Görüş hattı değiştiği için mekanik nişangahların (gez ve arpacık) yanlış hizalanmasına neden olabilir.
Canting açısına bağlı olarak mermi rotasında daha büyük sapmalara neden olabilir.
Bilinçsiz yapıldığında kötü bir alışkanlık haline gelebilir ve isabet oranını düşürebilir.
Canting ve Optik Kullanımı: PCC Örneği
Özellikle PCC (Pistol Caliber Carbine) platformlarda, farklı mesafelere hızlıca angaje olabilmek için iki farklı optik sistemle canting tekniği entegre edilebilir:
Ana optik (örn. kırmızı nokta veya dürbün) Picatinny ray üzerine monte edilir ve uzak mesafeler için kullanılır.
İkinci optik, 45° açılı montaj ile yan konumlandırılır ve kısa mesafelerde hızlı angajman sağlar.
Optik noktalar, hedefin büyüklüğüne ve angajman mesafesine göre seçilmelidir.
Canting Hatasını Minimize Etme Yöntemleri
Dürbün yüksekliği namlu ekseniyle optimize edilmelidir.
Atış sırasında şarjörün yere dayanmasına veya namlunun sert bir yüzeye temas etmesine izin verilmemelidir.
Bu yazıda, canting etkisinin atıcılığa olan etkilerini hem bilimsel hem de pratik açıdan ele almaya çalıştım. Maurizio’nun sahada yaşadığı deneyimler ve verdiği taktiksel ipuçları, canting’in bazen avantaja dönüşebileceğini, ancak uzun mesafede büyük bir dezavantaj yaratabileceğini gösterdi.
Özetle, canting’in bir hata mı, yoksa bir taktik mi olduğu tamamen atıcının amacı ve içinde bulunduğu duruma bağlıdır. Doğru zamanda ve kontrollü bir şekilde kullanıldığında, hem dinamik atıcılıkta hem de taktiksel senaryolarda fark yaratabilir. Ancak yanlış alışkanlıklar, atıcının performansını olumsuz etkileyebilir.
Sonuç olarak, canting’i anlamak ve yönetmek, her atıcının geliştirmesi gereken bir beceridir. Umarım bu yazı, bu konudaki farkındalığınızı artırmıştır!e yönetmek, her atıcının geliştirmesi gereken bir beceridir. Umarım bu yazı, bu konudaki farkındalığınızı artırmıştır!
Dr. Selçuk Aksak
Shooting Sport Instructor & Coach
IDPA CSO, Gunsmith
Burkut Shooting Club
Kaynaklar; Maurizio Balzano İtalyan ordusundan emekli birinci sınıf bir subay. Silah Ustası, Silah Teknisyeni, Operasyonel Atış Eğitmeni, Keskin Nişancı, IDPA CSO
Kuru tetik ve duruş talimleri ile , canting’i idrak etmek ve hatadan ziyade nisbeten Maurizio nun ifade ettiği üzere maharet olarak telakki etmek, hadisenin ehli olma yolunda atıcıya fayda sağlayacaktır. Tabi kısa mesafe agajmanı IDPA parkurları için bunu degerlendirmek mantıklı olacaktır. Maurizio ya selamı ileteceğim🙏🏻
Hocam, ben şöyle bir yol izliyorum, siz ne dersiniz? Evde boş silahla kuru tetik yapıp 5- 7 metreye bir hedef koyup nişan alıyorum, silahı dik tutmaya çalışarak 10-15 kez yapıyorum ve aynadan duruşuma bakıyorum. Sizin bahsettiğiniz gibi, canting’i hatadan çok avantaj a dönüştürmeye çalışıyorum . Adı geçmişken Maurizio Balzano'ya selamlar 😎 Büyük Hayranıyım !!!